Poradnia psychologii dziecięcej

Jak przebiega wizyta z dzieckiem u psychologa dziecięcego?

Spotkanie z psychologiem dziecięcym zwykle zaczyna się rozmową z rodzicem lub opiekunem. Specjalista pyta o powody, które skłoniły do umówienia wizyty, oraz o to, jakie zachowania lub sytuacje budzą niepokój.

Podczas samej sesji psycholog wykorzystuje różne formy pracy – może bawić się z dzieckiem, rysować z nim lub grać w gry terapeutyczne. Takie metody pomagają dziecku w bezpieczny i naturalny sposób wyrazić emocje oraz opowiedzieć o swoich przeżyciach.

Jakie pytania może zadać psycholog dziecięcy?

W trakcie wizyty psycholog może dopytywać o codzienne sytuacje, relacje dziecka z rówieśnikami, nauczycielami i członkami rodziny, a także o jego nastrój czy samopoczucie.
Równie istotnym elementem wizyty jest rozmowa z rodzicem, który może podzielić się swoimi obserwacjami dotyczącymi zachowania dziecka w domu i w różnych sytuacjach.

Kiedy warto udać się z dzieckiem do psychologa dziecięcego?

Warto rozważyć konsultację ze specjalistą, jeśli zauważysz, że dziecko doświadcza trudności emocjonalnych, społecznych lub szkolnych. Pomoc psychologa może być szczególnie potrzebna, gdy pojawiają się:

• trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami lub izolacja od grupy,
• lęk, np. przed rozstaniem z rodzicem,
• problemy adaptacyjne w szkole lub przedszkolu,
• napady złości, drażliwość, impulsywność,
• kłopoty z koncentracją, nauką lub pamięcią,
• zaburzenia snu, koszmary, moczenie nocne,
• brak apetytu lub problemy z jedzeniem,
• nadmierne korzystanie z gier komputerowych, telefonu lub słodyczy,
• trudność z usiedzeniem w miejscu, nadpobudliwość,
• utrata zainteresowań i radości z dotychczasowych aktywności.

Jak wygląda pierwsze spotkanie z psychologiem dziecięcym?

Pierwsza wizyta ma zazwyczaj charakter diagnostyczny. Rozpoczyna się rozmową z rodzicami, którzy opowiadają o sytuacji dziecka, jego zachowaniu i trudnościach. Następnie psycholog może przeprowadzić rozmowę z dzieckiem, obserwację lub prostsze testy diagnostyczne.
Celem pierwszego spotkania jest zrozumienie przyczyn trudności oraz opracowanie indywidualnego planu wsparcia.

Co zrobić, gdy dziecko nie chce iść do psychologa?

Jeśli dziecko odczuwa lęk lub niechęć, warto spokojnie z nim porozmawiać i wytłumaczyć, że psycholog to osoba, która pomaga, a nie ocenia czy karze. Można też powiedzieć, że pierwsze spotkanie przypomina zabawę lub rozmowę w miłym miejscu.
Pomaga również wcześniejsze pokazanie dziecku zdjęć gabinetu czy wspólne przygotowanie pytania, które mogłoby zadać psychologowi.

Jak długo trwa terapia psychologiczna dziecka?

Długość terapii zależy od rodzaju i nasilenia trudności. Czasem wystarczy kilka spotkań, aby pomóc dziecku w poradzeniu sobie z konkretnym problemem, a w innych przypadkach proces terapeutyczny trwa kilka miesięcy. Najważniejsze jest, aby dziecko mogło pracować w swoim tempie, bez presji czasu.

Czy rodzice biorą udział w terapii dziecka?

Tak – zaangażowanie rodziców jest niezwykle ważne. Współpraca z psychologiem pozwala lepiej zrozumieć potrzeby dziecka i wspierać je w codziennych sytuacjach.
Zazwyczaj psycholog spotyka się z rodzicami co pewien czas, np. raz w miesiącu, aby omówić postępy terapii i ustalić dalsze działania wspierające rozwój dziecka.

Na czym polegają konsultacje rodzinne?

Konsultacje rodzinne to spotkania, w których uczestniczy cała rodzina lub jej część — rodzice, dzieci, a czasem także rodzeństwo. Ich celem jest lepsze zrozumienie relacji między członkami rodziny, sposobów komunikacji oraz trudności, które pojawiają się w codziennym życiu.
Psycholog dziecięcy pomaga uczestnikom spojrzeć na problem z różnych perspektyw i wspólnie znaleźć rozwiązania, które poprawią wzajemne relacje i samopoczucie każdego członka rodziny.

Jak przebiega wizyta rodzinna?

Pierwsze spotkanie najczęściej rozpoczyna się rozmową z rodzicami, którzy opowiadają o tym, co skłoniło ich do wizyty i jakie sytuacje w rodzinie budzą niepokój. Następnie do rozmowy dołącza dziecko lub cała rodzina.
Psycholog obserwuje sposób komunikacji, słucha, jak każdy opisuje sytuację ze swojej perspektywy, a następnie pomaga lepiej zrozumieć emocje i potrzeby wszystkich uczestników.

Podczas konsultacji mogą być wykorzystywane różne techniki pracy — od rozmów, przez zabawy i rysowanie z dzieckiem, po ćwiczenia pomagające w budowaniu więzi i zaufania w rodzinie.

Kiedy warto umówić się na konsultację rodzinną?

Konsultacje rodzinne są szczególnie pomocne, gdy w rodzinie pojawiają się napięcia, konflikty lub trudności we wzajemnym zrozumieniu. Warto z nich skorzystać, jeśli:

• w rodzinie często dochodzi do kłótni lub nieporozumień,
• dziecko przeżywa silne emocje, których rodzice nie potrafią zrozumieć,
• rodzice mają różne podejścia wychowawcze i trudno im dojść do porozumienia,
• w rodzinie pojawiły się duże zmiany, np. rozwód, przeprowadzka, narodziny rodzeństwa,
• dziecko reaguje lękiem, smutkiem lub złością na sytuacje domowe,
• któryś z członków rodziny czuje się odrzucony, nierozumiany lub pomijany.

Czego można się spodziewać po konsultacjach rodzinnych?

Podczas spotkań psycholog pomaga rodzinie zrozumieć, jak wzajemne relacje wpływają na zachowanie dziecka oraz jak można poprawić komunikację i atmosferę w domu.
Celem konsultacji nie jest ocenianie rodziców, ale wspólne poszukiwanie sposobów, które pozwolą każdemu czuć się bezpiecznie, słuchanym i ważnym.
W niektórych przypadkach konsultacje rodzinne stanowią wstęp do terapii indywidualnej dziecka lub dłuższego procesu wsparcia całej rodziny.

Jak długo trwają konsultacje rodzinne?

Czas trwania procesu zależy od potrzeb rodziny i rodzaju zgłaszanych trudności. Czasami wystarczy kilka spotkań, aby wprowadzić pozytywne zmiany w relacjach, a niekiedy potrzebny jest dłuższy cykl konsultacji.
Psycholog na bieżąco omawia z rodziną postępy i wspólnie ustala, czy potrzebna jest dalsza praca terapeutyczna.

Dlaczego warto skorzystać z konsultacji rodzinnych?

Wspólne spotkania z psychologiem pomagają lepiej zrozumieć emocje dziecka i dorosłych, uczą skutecznej komunikacji oraz wspierają odbudowę zaufania w rodzinie.
To przestrzeń, w której każdy ma prawo do wyrażenia swoich uczuć i potrzeb, a psycholog pomaga odnaleźć równowagę oraz wzajemny szacunek.

Poradnictwo psychologiczno-wychowawcze dla rodziców

Poradnictwo psychologiczno-wychowawcze to forma wsparcia skierowana do rodziców, którzy doświadczają trudności w wychowywaniu dzieci lub chcą lepiej zrozumieć ich potrzeby emocjonalne i zachowanie. Spotkania z psychologiem pomagają odnaleźć skuteczne sposoby reagowania na wyzwania wychowawcze, poprawić komunikację w rodzinie oraz wzmocnić relację z dzieckiem.

Na czym polega poradnictwo psychologiczno-wychowawcze?

Podczas spotkań psycholog wspólnie z rodzicami analizuje sytuację rodzinną, przygląda się relacjom, emocjom i sposobom komunikacji w domu. Celem jest zrozumienie, co stoi za zachowaniem dziecka oraz jakie czynniki mogą wpływać na pojawiające się trudności.
Psycholog proponuje konkretne wskazówki i strategie wychowawcze, które pomagają rodzicom lepiej radzić sobie w codziennych sytuacjach, stawiając na empatię, konsekwencję i poczucie bezpieczeństwa.

Kiedy warto skorzystać z poradnictwa dla rodziców?

Po wsparcie psychologa warto sięgnąć nie tylko w sytuacjach kryzysowych, ale także wtedy, gdy rodzice czują, że dotychczasowe metody wychowawcze nie przynoszą oczekiwanych efektów.
Konsultacja może być pomocna, gdy:

• dziecko często reaguje złością, buntem lub wycofaniem,
• pojawiają się trudności w komunikacji między rodzicami a dzieckiem,
• rodzice mają różne podejścia wychowawcze i trudno im się porozumieć,
• występują problemy z nauką, snem, jedzeniem lub emocjami dziecka,
• w rodzinie zaszły zmiany, np. rozwód, narodziny rodzeństwa, przeprowadzka,
• rodzic odczuwa bezradność, złość lub zmęczenie w codziennym kontakcie z dzieckiem.

Jak wygląda spotkanie z psychologiem?

Konsultacja ma formę rozmowy, w której psycholog uważnie słucha, zadaje pytania i pomaga zrozumieć źródło problemów. Czasami do rozmowy zapraszane jest również dziecko, jednak często pierwsze spotkania odbywają się tylko z rodzicami.
W trakcie kolejnych wizyt opracowywany jest plan działań — obejmujący konkretne kroki i wskazówki, które pomagają wprowadzić pozytywne zmiany w relacji z dzieckiem.

Jakie korzyści daje poradnictwo psychologiczno-wychowawcze?

Udział w konsultacjach pozwala rodzicom:

• lepiej zrozumieć emocje i potrzeby dziecka,
• nauczyć się skutecznej komunikacji opartej na szacunku i zaufaniu,
• budować autorytet bez stosowania kar czy krzyku,
• wzmocnić poczucie kompetencji wychowawczych,
• poprawić atmosferę w domu i relacje rodzinne.

To bezpieczna przestrzeń, w której rodzice mogą otwarcie mówić o swoich trudnościach, otrzymując profesjonalne wsparcie i zrozumienie.

ADHD u dzieci i młodzieży:

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie o podłożu neurobiologicznym, które najczęściej ujawnia się już w wieku dziecięcym. Dzieci z ADHD mogą mieć trudności z koncentracją, przejawiać nadmierną aktywność oraz działać impulsywnie. Objawy te często utrudniają codzienne funkcjonowanie – zarówno w domu, jak i w szkole czy w kontaktach z rówieśnikami.

Typowe objawy ADHD:

• Problemy z koncentracją – dziecko łatwo się rozprasza, ma trudność z dłuższym skupieniem uwagi i kończeniem zadań.
• Nadmierna ruchliwość – często nie potrafi usiedzieć w miejscu, jest w ciągłym ruchu, przerywa innym.
• Impulsywność – reaguje bez zastanowienia, nie przewiduje skutków swoich działań, ma trudności z czekaniem na swoją kolej.

Test Conners 3 w diagnostyce ADHD:

Jednym z najczęściej stosowanych testów przy diagnozowaniu ADHD jest Conners 3. To zestaw kwestionariuszy, które mogą wypełniać rodzice, nauczyciele, a w przypadku starszych dzieci – również samo dziecko. Pytania dotyczą różnych sfer funkcjonowania, m.in.:

• poziomu uwagi i koncentracji,
• aktywności ruchowej,
• impulsywności,
• emocji,
• relacji społecznych.

Na podstawie udzielonych odpowiedzi psycholog może ocenić, czy występują objawy typowe dla ADHD, a także określić ich intensywność.

Zalety testu Conners 3?

• Wczesne rozpoznanie – szybka diagnoza pozwala rozpocząć odpowiednią terapię i wsparcie.
• Precyzyjna ocena trudności – test pomaga zidentyfikować, które objawy są najbardziej nasilone.
• Dobór terapii – wyniki ułatwiają dopasowanie skutecznych metod pracy z dzieckiem.
• Monitorowanie postępów – Conners 3 może być stosowany ponownie, aby sprawdzić efekty terapii i zmian w zachowaniu.

Jak wygląda pełna diagnoza ADHD:

1. Konsultacja wstępna

Pierwsze spotkania odbywają się bez udziału dziecka. Podczas rozmowy z rodzicami psycholog stara się dokładnie poznać historię rozwoju dziecka – jego mocne strony, trudności oraz sposób funkcjonowania w środowisku domowym i szkolnym. Specjalista może zapytać o przebieg ciąży i wczesne lata życia, zachowania w przedszkolu i szkole, a także o codzienne sytuacje, które stanowią wyzwanie, i sposoby, w jakie rodzina na nie reaguje.

Celem tego etapu jest pełne zrozumienie kontekstu rozwojowego dziecka oraz przygotowanie indywidualnego planu diagnozy, uwzględniającego jego wiek, temperament i potrzeby.

2. Badanie diagnostyczne

To kluczowy etap diagnozy, podczas którego psycholog spotyka się bezpośrednio z dzieckiem. W bezpiecznej i przyjaznej atmosferze, poprzez zabawę i różnorodne zadania:

• obserwujemy zachowanie dziecka w trakcie wykonywania aktywności,
• stosujemy testy i kwestionariusze psychologiczne dopasowane do wieku i możliwości,
• oceniamy poziom koncentracji, pamięci oraz funkcjonowanie poznawcze i emocjonalne,
• rozmawiamy z dzieckiem o jego codziennych doświadczeniach, trudnościach i mocnych stronach.

Równolegle prosimy rodziców i nauczycieli o wypełnienie kwestionariuszy dotyczących zachowania dziecka, co pozwala uzyskać pełniejszy obraz jego funkcjonowania w różnych środowiskach – domowym i szkolnym.

3. Omówienie wyników diagnozy i pisemna opinia diagnostyczna

Ostatni etap diagnozy to ponowne spotkanie z rodzicami. Podczas rozmowy psycholog:

• przedstawia wyniki i wnioski z badania w sposób zrozumiały i przejrzysty,
• omawia mocne strony dziecka oraz obszary, w których potrzebne jest dodatkowe wsparcie,
• przekazuje pisemną opinię diagnostyczną, która może stanowić podstawę do uzyskania odpowiednich form pomocy w szkole,
• proponuje dalsze działania, takie jak terapia psychologiczna, trening umiejętności, konsultacja psychiatryczna czy współpraca z nauczycielami.

To ważny moment, w którym rodzice otrzymują konkretne wskazówki i praktyczne rekomendacje, jak wspierać rozwój swojego dziecka w codziennym życiu.

Depresja u dzieci i młodzieży

Objawy depresji w okresie dzieciństwa i dorastania często nie przypominają klasycznych oznak znanych z depresji dorosłych. U młodszych osób zaburzenie to może mieć mniej typowy i „niedojrzały” charakter, dlatego jego rozpoznanie wymaga dużej uważności i doświadczenia. Symptomy bywają zbliżone do zachowań typowych dla okresu dojrzewania lub do objawów innych zaburzeń, takich jak ADHD, zaburzenia lękowe czy odżywiania, co dodatkowo utrudnia postawienie diagnozy.

Zarówno dzieci spokojne, wycofane i nieśmiałe, jak i te drażliwe, impulsywne czy często karcone za „złe zachowanie”, mogą w rzeczywistości zmagać się z depresją. W obu przypadkach mogą pojawić się poważne konsekwencje emocjonalne i społeczne, takie jak:

• trudności w relacjach z rówieśnikami,
• pogorszenie wyników w nauce,
• obniżenie samooceny,
• zwiększone ryzyko myśli lub zachowań samobójczych,
• większe prawdopodobieństwo wystąpienia depresji w dorosłości.

Jak często występuje depresja u dzieci i młodzieży?

Szacuje się, że na depresję kliniczną cierpi ok. 1% dzieci w wieku przedszkolnym, 2% uczniów szkół podstawowych oraz nawet do 20% nastolatków.
U młodych osób depresja bardzo często współwystępuje z innymi zaburzeniami – najczęściej z lękiem. Badania pokazują, że 30–70% dzieci i nastolatków z depresją spełnia jednocześnie kryteria zaburzeń lękowych.

U najmłodszych myśli samobójcze pojawiają się rzadziej, natomiast w okresie dojrzewania ryzyko prób samobójczych znacznie wzrasta, dlatego wczesne rozpoznanie objawów ma kluczowe znaczenie.

Objawy depresji u dzieci i nastolatków:

Podobnie jak u dorosłych, depresji mogą towarzyszyć następujące objawy:

• utrzymujący się smutek lub przygnębienie,
• utrata zainteresowań i rezygnacja z aktywności, które wcześniej sprawiały radość,
• spowolnienie lub nadmierne pobudzenie psychoruchowe,
• brak nadziei, niskie poczucie własnej wartości,
• poczucie winy i bezradności,
• problemy z koncentracją,
• zmęczenie i spadek energii,
• zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność),
• zmiany apetytu (utrata lub wzrost łaknienia),
• nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie.

W okresie dojrzewania objawy często przybierają inną formę – zamiast smutku może dominować rozdrażnienie, złość, zamknięcie w sobie czy nagłe wybuchy emocji. Nastolatek może unikać kontaktów z rówieśnikami, przestać interesować się hobby lub nauką, mieć wahania nastroju i problemy ze snem.

Co może powodować depresję?

Depresja nie wynika z jednej konkretnej przyczyny. Najczęściej jest efektem współdziałania wielu czynników biologicznych, genetycznych i środowiskowych.
Do możliwych czynników ryzyka należą m.in.:

• obciążenie genetyczne (depresja lub inne zaburzenia psychiczne w rodzinie),
• trudna sytuacja domowa – przemoc, zaniedbanie, brak wsparcia emocjonalnego,
• nadużywanie alkoholu lub substancji psychoaktywnych przez rodziców,
• przewlekła choroba dziecka lub członka rodziny,
• utrata bliskiej osoby (śmierć, rozwód rodziców, rozłąka),
• nadmierna kontrola lub presja ze strony dorosłych,
• obciążanie dziecka odpowiedzialnością przekraczającą jego możliwości,
• trudności finansowe i związana z nimi izolacja społeczna.

Jak wygląda pełna diagnoza depresji dziecięcej?

1. Konsultacja wstępna

Pierwsze spotkania odbywają się bez udziału dziecka. Podczas rozmowy z rodzicami psycholog stara się dokładnie poznać historię rozwoju dziecka – jego mocne strony, trudności oraz sposób funkcjonowania w środowisku domowym i szkolnym. Specjalista może zapytać o przebieg ciąży i wczesne lata życia, zachowania w przedszkolu i szkole, a także o codzienne sytuacje, które stanowią wyzwanie, i sposoby, w jakie rodzina na nie reaguje.

Celem tego etapu jest pełne zrozumienie kontekstu rozwojowego dziecka oraz przygotowanie indywidualnego planu diagnozy, uwzględniającego jego wiek, temperament i potrzeby.

2. Badanie diagnostyczne

To kluczowy etap diagnozy, podczas którego psycholog spotyka się bezpośrednio z dzieckiem. W bezpiecznej i przyjaznej atmosferze, poprzez zabawę i różnorodne zadania:

• stosujemy testy i kwestionariusze psychologiczne dopasowane do wieku i możliwości,
• rozmawiamy z dzieckiem o jego codziennych doświadczeniach, trudnościach i mocnych stronach.

Równolegle prosimy rodziców i nauczycieli o wypełnienie kwestionariuszy dotyczących zachowania dziecka, co pozwala uzyskać pełniejszy obraz jego funkcjonowania w różnych środowiskach – domowym i szkolnym.

3. Omówienie wyników diagnozy i pisemna opinia diagnostyczna

Ostatni etap diagnozy to ponowne spotkanie z rodzicami. Podczas rozmowy psycholog:

• przedstawia wyniki i wnioski z badania w sposób zrozumiały i przejrzysty,
• omawia mocne strony dziecka oraz obszary, w których potrzebne jest dodatkowe wsparcie,
• przekazuje pisemną opinię diagnostyczną, która może stanowić podstawę do uzyskania odpowiednich form pomocy w szkole,
• proponuje dalsze działania, takie jak terapia psychologiczna, trening umiejętności, konsultacja psychiatryczna czy współpraca z nauczycielami.

To ważny moment, w którym rodzice otrzymują konkretne wskazówki i praktyczne rekomendacje, jak wspierać rozwój swojego dziecka w codziennym życiu.